Πέμπτη 14 Μαΐου 2015

Αισθητηριακή Ολοκλήρωση: Τι είναι;

Γράφει εργοθεραπευτής, που είναι συνεργάτης του Doctoranytime.
Η Αισθητηριακή Επεξεργασία είναι μια νευρολογική διαδικασία που σχετίζεται με την ικανότητα του εγκεφάλου μας να επεξεργάζεται τις πληροφορίες που λαμβάνει από το σώμα και το περιβάλλον.

Ενώ όλοι ξέρουμε ότι οι αισθήσεις μας είναι 5, στην πραγματικότητα υπάρχουν άλλες 2 αισθήσεις τις οποίες δε γνωρίζουμε και είναι βασικές για την αίσθηση του σώματός μας.
Αυτές είναι:
- της ιδιοδεκτικότητας
– του αιθουσαίου συστήματος.
Την αίσθηση της ιδιοδεκτικότητας τη λαμβάνουμε από:
- τις αρθρώσεις,
- τους μύες μας
και μας δίνει πληροφορίες για τη θέση και την κίνηση των μελών του σώματός μας.
Η αίσθηση του αιθουσαίου συστήματος, είναι υπεύθυνη για τη θέση που βρίσκεται το κεφάλι μας στο χώρο και για τη φορά και ταχύτητα της κίνησής μας. Αυτή η αίσθηση είναι γνωστή και ως αίσθηση της ισορροπίας.
Στην αισθητηριακή ολοκλήρωση αναφερόμαστε ιδιαίτερα στην αφή, στην ιδιοδεκτικότητα και στην αιθουσαία αίσθηση

Πώς λειτουργεί στην πραγματικότητα;

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι έχετε βάλει το φαγητό στο φούρνο και μέχρι να ετοιμαστεί κάθεστε με τα παιδιά σας και «χαζεύετε» στην τηλεόραση. Ο σύζυγός σας, προσπαθεί να διαβάσει την εφημερίδα του, ενώ τα παιδιά μιλάνε έντονα μεταξύ τους. Για να δούμε τί πληροφορίες λαμβάνει ο εγκέφαλος.
Με τα μάτια
– παρακολουθείτε την τηλεόραση,
– τα παιδιά που είναι δίπλα
– και το σύζυγό που προσπαθεί να διαβάσει.
Με τα αυτα
– ακούτε τα παιδιά που μιλάνε έντονα,
– το πρόγραμμα που «παίζει» εκείνη την ώρα η τηλεόραση
– και το σύζυγο που πιθανόν λέει στα παιδιά να κάνουν ησυχία γιατί δεν μπορεί να συγκεντρωθεί
Παράλληλα, δέχεστε ερεθίσματα από τα ρούχα που φοράτε, το καναπέ που κάθεστε και το πληκτρολόγιο που πιθανόν έχετε στο χέρι σας. Επίσης, δέχεστε πληροφορίες από την όσφρηση από το φαγητό που έχετε στο φούρνο ή τη φρεσκοπλυμένη μπλούζα σας. Μέσω της ιδιοδεκτικότητας δέχεστε πληροφορίες για το που βρίσκονται τα μέλη του σώματος σας κάθε φορά που αλλάζετε θέση στο καναπέ προσπαθώντας να βολευτείτε. Εάν εκείνη την ώρα σας πέσει το πληκτρολόγιο από τα χέρια και σκύψετε να το πιάστε από το πάτωμα θα δεχτείτε πληροφορίες για την κίνηση ώστε να ισορροπήσετε για να μην πέσετε κάτω.
Αυτές και πολλές άλλες πληροφορίες δέχεται ο εγκέφαλός μας από το σώμα μας ή το περιβάλλον. Τι θα γινόταν όμως αν για μια στιγμή δίναμε σημασία σε όλα αυτά τα ερεθίσματα; Δεν θα μπορούσαμε με τίποτα να λειτουργήσουμε, και να συγκεντρωθούμε.
Όταν μιλάμε λοιπόν για διαταραχή στην αισθητηριακή ολοκλήρωση, ουσιαστικά αναφερόμαστε στο «ξεκαθάρισμα» που δεν κάνει το νευρικό μας σύστημα. Τα παιδιά με αυτήν τη διαταραχή  δυσκολεύονται να επεξεργαστούν τις αισθητηριακές πληροφορίες που δέχεται ο εγκέφαλός τους. Αυτό με πολύ απλά λόγια σημαίνει ότι αντιλαμβάνονται με διαφορετικό τρόπο την υφή, τη μυρωδιά, την ένταση του ήχου, τη φωτεινότητα ή την κίνηση ορισμένων αντικειμένων

Ποια παιδιά έχουν πρόβλημα στην αισθητηριακή ολοκλήρωση;

Μπορεί να εμφανίζεται σε παιδιά:
- στο φάσμα του αυτισμού
- με δυσκολία στην ακοή ή κώφωση
- με νευρολογικές διαταραχές
- με συναισθηματικά προβλήματα
- με εγκεφαλική βλάβη
Μερικά προβλήματα αισθητηριακής επεξεργασίας μπορούν να εκδηλωθούν:
- μαθησιακή καθυστέρηση
- καθυστέρηση σε κινητικές δεξιότητες
- δυσκολία σε μεταβάσεις από τη μια κατάσταση στην άλλη
- δυσκολία στο να ηρεμεί
- φτωχή αυτοπεποίθηση και αυτογνωσία
- αφύσικα υψηλά ή χαμηλά επίπεδα εγρήγορσης
Τα προβλήματα της αισθητηριακής επεξεργασίας και με ποιες συμπεριφορές αυτά εκδηλώνονται;
- Υπερευαισθησία σε αγγίγματα, οπτικά ερεθίσματα. Απόσυρση δηλαδή από αγγίγματα, ορισμένες υφές, τροφές. Τρόμος σε απλές καθημερινές κινήσεις, όπως στην παιδική χαρά ή ευαίσθητος σε κάποιους ήχους
- Υποευαισθησία. Δεν αισθάνεται, δεν παρατηρεί
- Αισθητηριακή αναζήτηση. Επιζητά δηλαδή έντονες αισθητηριακές εμπειρίες
- Αφύσικα υψηλά ή χαμηλά επίπεδα δράσης. Είναι συνεχώς σε κίνηση
- Προβλήματα συντονισμού. Μπορεί να έχει φτωχή ισορροπία
- Καθυστέρηση στο μαθησιακό τομέα ή σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής.Μαθησιακά προβλήματα ανεξαρτήτου φυσιολογικού ή υψηλού δείκτη νοημοσύνης
 Φτωχή οργάνωση συμπεριφοράς. Μπορεί να είναι παρορμητικός,
 Φτωχή αυτοπεποίθηση. Μπορεί να παρουσιάζεται σαν τεμπέλης, σα να βαριέται ή χωρίς κίνητρο. 
Επισκεφτείτε σήμερα έναν εργοθεραπευτή Αθήνα